Thị trường hàng hóa
Các công ty dầu mỏ lớn đang lên kế hoạch đầu tư vào dự án trị giá hàng tỷ USD về việc tái tạo năng lượng và lưu trữ nguồn điện dư thừa nhờ vào phát triển sản xuất hydro các-bon thấp, chuyển nó thành hóa chất hoặc nhiên liệu sạch có thể được vận chuyển khắp thế giới để cung cấp năng lượng cho xe tải, tàu thủy thậm chí máy bay.
Ông Julien Rolland, người đứng đầu bộ phận năng lượng và năng lượng tái tạo của Tập đoàn Trafigura Pte Ltd, cho biết kế hoạch này rất phù hợp với thế mạnh tự nhiên của các công ty chuyên về quản lý dự án và có khả năng tài chính. Tuy nhiên ngay cả khi có những lợi thế đó, họ vẫn đang phải chấp nhận rủi ro lớn khi đặt cược vào một công nghệ chưa được chứng minh và có thể không khai thác hết được tiềm năng của hydro xanh.
Trước đó, Tập đoàn dầu mỏ BP (Australia) đã có phần lớn cổ phần trong Trung tâm Năng lượng Tái tạo Châu Á (AREH) khi tham gia đầu tư dự án có kinh phí 52 tỷ AUD (Khoảng 36 tỷ USD). Đây là dự án nhằm mục đích lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời và gió có công suất 26GW trên diện tích 6.500 km tại vùng Pilbara của Tây Úc và sử dụng điện năng được tạo ra để phân chia các phân tử nước thành hydro và oxy. Sau khi được phát triển hoàn chỉnh, mỗi năm nó sẽ sản xuất ra khoảng 1,6 triệu tấn hydro xanh hoặc 9 triệu tấn amoniac, có thể được sử dụng để sản xuất phân bón.
Tương tự, TotalEnergies SE, công ty sản xuất và cung cấp nhiên liệu, khí gas tự nhiên và điện năng từ Pháp, đã hoàn thành thoả thuận cùng tập đoàn của tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani tham gia vào dự án đầu tư lên tới 50 tỷ USD trong một thập kỷ tới vào hydro xanh. Theo đó, khoản đầu tư ban đầu trị giá 5 tỷ USD sẽ phát triển 4 GW công suất gió và năng lượng mặt trời, khoảng một nửa trong số đó sẽ cung cấp cho các máy điện phân sản xuất hydro được sử dụng để sản xuất amoniac.
Sau đó, liên doanh này có thể mở rộng sản lượng hydro xanh hàng năm lên 1 triệu tấn vào mỗi năm, vận hành bằng 30GW năng lượng tái tạo trước năm 2030. Cơ sở cũng sẽ sản xuất 1,3 triệu tấn phân ure từ khí hydro xanh/năm cho thị trường Ấn Độ, bù vào hoạt động nhập khẩu ure của quốc gia này.
Tại Hội nghị thượng đỉnh về Hydrogen của Financial Times ở London, ông Paul Bogers (Công ty dầu khí đa quốc gia của Anh, Royal Dutch Shell Plc) cho biết sắp tới Shell sẽ có một siêu dự án của riêng mình, vấn đề hiện tại là thời gian. Shell đang tìm kiếm một nơi có đủ tài nguyên gió và năng lượng mặt trời cho một dự án quy mô lớn phát huy hết thế mạnh của mình. Ông cũng cho rằng với quy mô của những dự án này, công ty nhỏ có thể không làm nổi bởi nó đòi hỏi nguồn tài chính lớn.
Tập đoàn Chevron, gã “khổng lồ"của ngành dầu khí tại Mỹ sẵn sàng chi hàng tỷ USD cho hỗn hợp hydro xanh lục và xanh lam, sử dụng phản ứng hóa học để tách khí tự nhiên, thu giữ và lưu trữ carbon dioxide. Các công ty nhỏ hơn trong thị trường dầu mỏ cũng có kế hoạch đầu tư vào hydro xanh. Trafigura đang xem xét một số dự án hydro xanh quy mô trung bình với khoảng 440MW gần Adelaide, Australia.
Để hydro xanh trở thành mặt hàng kinh doanh, các công ty dầu khí lớn đang tìm cách phát triển các dự án quy mô lớn với công suất nhiều G,W sau đó mời một đối tác lớn hơn để xây dựng và phát triển dự án.
Hiện nay, các tập đoàn lớn trên toàn cầu vẫn chi phần lớn tiền vào dầu và khí đốt, nhưng gần đây tỷ lệ dành cho năng lượng các-bon thấp ngày càng tăng. Điều đó đã được chứng minh bằng các khoản đầu tư lớn vào các lĩnh vực nằm ngoài lĩnh vực kinh doanh chính của công ty như hệ thống sử dụng năng lượng gió ngoài khơi, nhà máy năng lượng mặt trời, công nghệ pin và bộ sạc ô tô điện.
Nhà phân tích Meredith Annex cho biết hydro là một phân tử điện tử không cần loại cơ sở hạ tầng. Các công ty cần hiểu loại phân tử này và thiết kế cơ sở hạ tầng xung quanh nó. Dù đang phát triển nhưng kế hoạch hydro của các công ty lớn vẫn còn khiêm tốn. BP đang phát triển một máy điện phân tại nhà máy lọc dầu Lingen ở Đức và nhà máy Castellon ở Tây Ban Nha, tạo ra hydro xanh để sử dụng trong các cơ sở đó. Shell đã khởi động một nhà máy 10MW sản xuất hydro cho nhà máy lọc dầu Rheinland ở Đức vào năm ngoái và đang có kế hoạch mở rộng công suất.
Bản chất của hydro cần các nhà máy xử lý phức tạp, đường ống điều áp, cơ sở lưu trữ, và các tàu chở dầu chuyên dụng cần thiết để phân phối, khiến nó trở thành “huyết mạch trong tương lai”. Tuy nhiên, có một thế mạnh tổng hợp tự nhiên dành cho các công ty có kinh nghiệm là tìm kiếm những nơi tập trung năng lượng lớn nhất, những thị trường lớn nhất trên thế giới và tìm ra cách kết nối chúng tối ưu chi phí. Cụ thể như BP đã tìm kiếm thị trường tại Úc vì có dồi dào năng lượng ánh sáng mặt trời, trong khi TotalEnergies có mặt ở Ấn Độ vì đây là thị trường lớn có tiềm năng amoniac chi phí thấp.
Mặc dù các dự án khổng lồ là tương lai phát triển của hydro xanh, nhưng vẫn còn một chặng đường dài trước khi nguồn nhiên liệu này chứng minh tính khả thi về mặt thương mại. Để có thể chuyển từ 10 megawatt (MW) sang gigawatt (GW) cần nâng cao kiến thức vận hành và năng lực sản xuất máy điện phân cần tăng cấp độ phù hợp với từng mở rộng quy mô. Bộ phận nghiên cứu năng lượng Rystad ước tính rằng kích thước trung bình của một máy điện phân hydro xanh hiện tại là 3-4 MW. Con số đó sẽ tăng gấp 20 lần vào năm 2025 và sẽ có thêm cơ sở để phát triển quy mô GW.
Hydro xanh được kỳ vọng là tương lai của ngành năng lượng, nhưng còn một chặng đường dài kể từ khi một trong những dự án này bắt đầu nhận được vốn đầu tư đến khi chứng kiến những mục tiêu đã nêu trên được thực hiện trước năm 2030. Điều này cũng phù hợp với thời gian biểu đã công bố để mở rộng hoàn toàn các liên doanh hydro xanh của BP và TotalEnergie, đồng thời để các công ty đạt được mục tiêu tới năm 2050 đạt mức phát thải các-bon ròng bằng không. Tuy nhiên, đầu tư hydro quy mô lớn là điều chưa được chứng minh tính khả thi, có thể đây là cơ hội tốt nhất để thay thế vai trò của dầu mỏ trong ngành năng lượng giữa thế kỷ 21.
Theo Tom Ellacott, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty tư vấn Wood Mackenzie Ltd. BP, tại một thời điểm nào đó, dầu và khí đốt sẽ phải bắt đầu suy giảm để đi vào quỹ đạo phù hợp. Hydro xanh các-bon thấp sẽ là thị trường tăng trưởng dài hạn trong tương lai tới.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Đọc thêm
Business Networking
Mạng lưới kết nối của Trí Tuệ Mới
