Thị trường hàng hóa
Một ngày hè năm 2018, Ham Serunjogi, một người nhập cư 24 tuổi gốc Uganda, nghĩ rằng buổi kêu gọi vốn của mình tại thành phố Palo Alto (bang California, Mỹ) đang diễn ra tốt đẹp. Chàng trai trẻ đang giải thích về cách mà Chipper Cash - công ty khởi nghiệp fintech (công nghệ tài chính) của anh, cho phép người tiêu dùng châu Phi gửi tiền xuyên biên giới rẻ hơn và dễ dàng hơn so với hệ thống ngân hàng truyền thống.
Thế nhưng, các nhà đầu tư lại không nghĩ vậy. Họ không tin rằng dự án khởi nghiệp fintech tại châu Phi sẽ tạo ra lợi nhuận. Có nhà đầu tư còn khuyên startup trẻ nên đi tìm các khoản hỗ trợ từ các tổ chức từ thiện như Unicef.
Ký ức về ngày hôm đó vẫn còn nhức nhối đối với Serunjogi, nhưng giờ đây, dự án Chipper Cash của anh đã huy động được 300 triệu USD từ một loạt các nhà đầu tư uy tín hàng đầu trên thị trường. Vào tháng 11/2021, công ty được định giá 2,2 tỷ USD.
.jpg)
Sheel Mohnot, một cựu đối tác của Chipper Cash tại quỹ đầu tư 500 Startups, cũng là người đầu tiên ủng hộ dự án, cho biết không có nhiều người sẵn sàng đầu tư vào châu Phi tại thời điểm đó.
Nhưng đến nay điều này đã thay đổi. Theo CB Insights, các nhà đầu tư mạo hiểm đã đầu tư 1,5 tỷ USD vào các công ty fintech châu Phi vào năm ngoái, tăng gấp 7 lần so với năm 2020. Hiện có hơn 600 triệu người tại châu Phi Hạ Sahara đã đăng ký tài khoản ví điện tử, giúp họ có thể gửi tiền mặt qua tin nhắn. Năm 2018, con số này là 469 triệu người. Sự tăng trưởng người dùng khiến khu vực trở thành mảnh đất màu mỡ cho các ứng dụng tài chính tiêu dùng tiên tiến.
Sau 4 năm thành lập, Chipper Cash hiện có 5 triệu người dùng đăng ký tại 7 quốc gia, bao gồm Uganda, Ghana và Nigeria. Công ty không chỉ cung cấp dịch vụ chuyển tiền với chi phí thấp mà còn cho phép thanh toán hóa đơn, giao dịch tiền điện tử và mua các cổ phiếu của Mỹ. Không bao gồm các giao dịch tiền điện tử, Chipper Cash đã đạt doanh thu hơn 75 triệu USD vào năm 2021, tăng 57 triệu USD so với năm 2020.
Serunjogi nảy ra ý tưởng thành lập Chipper Cash từ khi còn học trung học, sau khi anh nhìn thấy cha mình cố gắng chuyển tiền qua hệ thống ngân hàng phức tạp của châu Phi. Gia đình Serunjogi sống ở Gayaza, một thị trấn của Uganda, cách thủ đô Kampala 16 km. Cha mẹ anh sở hữu một trang trại, cha anh đồng thời điều hành một hoạt động CNTT giúp các doanh nghiệp địa phương thiết lập mạng lưới. Serunjogi và hai anh trai được gửi đến một trường trung học tư thục và ghi danh vào câu lạc bộ bơi lội.
Năm 2010, Serunjogi, khi đó 16 tuổi, đã tham gia đội Olympic trẻ của Uganda. Có lần, cha anh phải mang theo một phong bì tiền mặt bay tới tận Nam Phi để trả cho huấn luyện viên bơi lội của con trai, chỉ vì hệ thống chuyển khoản ngân hàng tại quê nhà gặp trục trặc.
Sau khi tốt nghiệp trung học, Serunjogi theo học tại Grinnell – một trường đại học tư nhân nằm ở bang Iowa của Mỹ. Tại đây, anh gặp được Maijid Moujaled, một sinh viên chuyên ngành Khoa học máy tính người Ghana. Gần như ngay lập tức, cả hai bắt đầu nói về việc phát triển một ứng dụng chuyển tiền của Châu Phi. Nhưng trước tiên, họ muốn trải nghiệm công nghệ trong thế giới thực và cần thị thực làm việc. Vì vậy, vào năm cuối đại học, Serunjogi đã gửi những email cho Mark Zuckerberg để xin thực tập tại Facebook. Sau khi tốt nghiệp vào năm 2016, anh trở thành nhân viên chính thức của Facebook ở thủ đô Dublin của Cộng hòa Ireland.
Vào mùa xuân năm 2018, Serunjogi đã nhắn tin cho Moujaled, người đang làm kỹ sư phần mềm ở San Francisco, nói rằng đã đến lúc bắt đầu dự án mà cả hai ấp ủ từ lâu. Serunjogi bỏ việc tại Facebook và chuyển đến căn hộ studio của Moujaled. Với tất cả số tiền tiết kiệm chưa đến 30.000 USD, hai chàng trai trẻ đã cho ra mắt phiên bản thử nghiệm của ứng dụng Chipper Cash vào tháng 7 năm 2018, cho phép khách hàng gửi tiền từ Uganda đến Ghana miễn phí.
Sau nhiều lần kêu gọi vốn, vào tháng 11 năm 2018, Quỹ 500 Startups đã đồng ý đầu tư 150.000 USD vào dự án khởi nghiệp của hai doanh nhân gốc Phi.
Ứng dụng miễn phí, dễ sử dụng của Chipper là một cải tiến lớn so với các đối thủ. Ví dụ, dịch vụ M-Pesa ra mắt vào năm 2007, tính phí từ 1-2% cho nhiều lần chuyển tiền trong nước.
Đến giữa năm 2019, Chipper Cash đã có mặt ở Uganda, Ghana, Kenya và Rwanda, sau đó nhanh chóng mở rộng sang Nigeria – thị trường lớn nhất châu Phi với hơn 200 triệu dân. Đến cuối năm này, dịch vụ đã có 600.000 khách hàng.
Công ty cũng bắt đầu thu phí chuyển đổi ngoại tệ từ 2-5% để tạo ra doanh thu. Khi Bitcoin tăng từ 14.000 USD lên 20.000 USD vào mùa thu năm 2020, Chipper Cash bắt đầu cho phép người dùng mua và bán Bitcoin và Ether, thiết lập cách kinh doanh sinh lợi thứ hai – phí giao dịch tiền điện tử.
Sự tăng trưởng cũng đi kèm với những thách thức. Một là tính thanh khoản: Chipper cần đảm bảo rằng họ có đủ tiền ở mỗi quốc gia để hỗ trợ chuyển khoản ngay lập tức. Nếu không, thời gian giao dịch có thể chậm lại cả ngày hoặc lâu hơn. Một nỗi lo lớn hơn là sự cạnh tranh. Công ty khởi nghiệp Wave có trụ sở tại Senegal đang cung cấp các dịch vụ tương tự (mặc dù ở các quốc gia khác) và được định giá 1,7 tỷ USD vào năm ngoái. Các công ty chuyển tiền khác như Remitly và Wise vẫn chưa cho phép mọi người gửi tiền từ quốc gia châu Phi này sang quốc gia châu Phi khác, nhưng không có gì ngăn cản họ tham gia thị trường trong tương lai.
Hiện tại, Serunjogi đang tập trung vào việc duy trì tốc độ phát triển của Chipper Cash, với mục tiêu hướng đến lợi nhuận, đồng thời giúp đỡ người dân châu Phi. Doanh nhân gốc Phi cho biết, khách hàng của anh được hưởng lợi khi họ có thể chuyển tiền dễ dàng và có những cách thức mới để đầu tư và làm giàu.
“Tôi là một người tin tưởng sâu sắc vào vai trò của tinh thần kinh doanh và tư bản trong việc cải thiện cuộc sống của người dân ở các nước đang phát triển”, Serunjogi chia sẻ.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Đọc thêm
Business Networking
Mạng lưới kết nối của Trí Tuệ Mới
